: แรงบันดาลใจจากการทำงานร่วมกัน
บนยอดดอยแม่สลอง จังหวัดเชียงราย ที่ซึ่งชุมชนจีนห้ออาศัยอยู่มานาน มีเรื่องราวหนึ่งที่น่าสนใจและเต็มไปด้วยความหวัง นั่นคือเรื่องราวของศูนย์บริการสุขภาพสันติคีรี ดำเนินการโดยองค์กร ค คน เพื่อการเปลี่ยนแปลง ศูนย์นี้ก่อตั้งขึ้นเพื่อดูแลสุขภาพผู้ใช้ยาในชุมชน โดยมีเป้าหมายในการให้การดูแลแบบเพื่อนถึงเพื่อนและให้ผู้ใช้ยาเข้าถึงการรักษาแบบองค์รวม รวมถึงการรับเมทาโดนจากโรงพยาบาลแม่ฟ้าหลวง
บนพื้นที่สูงชันและทิวทัศน์งดงามของดอยแม่สลอง ชุมชนจีนห้อที่อาศัยอยู่ได้พบกับความท้าทายมากมาย หนึ่งในนั้นคือการดูแลสุขภาพของผู้ใช้ยา เมื่อครั้งแรกที่ศูนย์บริการสุขภาพสันติคีรีเริ่มดำเนินการ ตั้งแต่ปี 2552 โดยมูลนิธิโอซน จนกระทั่งเปลี่ยนผ่านมาจนในปี 2564 ที่องค์กร ค คน ได้มาสานต่อการทำงาน ภายใต้โครงการ STAR 3 (2564-2566) ทุกคนในชุมชนต่างสงสัยว่าโครงการนี้จะสามารถช่วยเหลือพวกเขาได้จริงหรือไม่ ทีมงานจากองค์กร ค คน เพื่อการเปลี่ยนแปลงได้ทำงานอย่างหนักเพื่อสร้างความเชื่อมั่นและความร่วมมือกับชุมชน โดยการจัดกิจกรรมให้คำปรึกษาด้านสุขภาพ ให้ความรู้เกี่ยวกับการดูแลสุขภาพตนเองและการป้องกันโรคติดต่อต่างๆ นอกจากนี้ยังมีการให้คำปรึกษาด้านกฎหมายและจิตสังคม ช่วยเหลือผู้ใช้ยาในการเข้าใจและปฏิบัติตามกฎหมาย รวมถึงการดูแลด้านจิตสังคม
อย่างไรก็ดี ความสำเร็จนี้จะเกิดขึ้นไม่ได้ ถ้าหากไม่มีความร่วมมือของภาครัฐอย่างโรงพยาบาลแม่ฟ้าหลวงที่ได้เข้ามามีบทบาทสำคัญในการสนับสนุนการให้บริการเมทาโดนแก่ผู้ใช้ยาในชุมชน โดยการฝึกอบรมบุคลากรขององค์กร ค คน เพื่อการเปลี่ยนแปลง และให้คำแนะนำในด้านการดูแลสุขภาพ ความร่วมมือระหว่างภาครัฐและภาคประชาสังคม นี่เป็นตัวอย่างที่ดีของการบูรณาการการทำงานเพื่อให้เกิดผลลัพธ์ที่ดีที่สุดสำหรับชุมชน โดยในช่วงสองปีที่ผ่านมา ศูนย์บริการสุขภาพสันติคีรีได้ให้บริการแก่ผู้ใช้ยาทั้งหมด 240 คน และมีผู้รับเมทาโดน 122 คน ความสำเร็จนี้ไม่ได้มาเพียงแค่จากการทำงานของทีมงานเท่านั้น แต่ยังเป็นผลจากความร่วมมือและความเข้าใจที่ดีระหว่างชุมชนและองค์กรต่างๆ
หนึ่งในกระบวนการสำคัญในการดูแลผู้ใช้เมทาโดนคือการประเมินและติดตามผลการใช้ยา บุคลากรจะต้องตรวจสอบม่านตาของผู้รับเมทาโดนทุกครั้งเพื่อตรวจสอบว่ามีการใช้ยามาก่อนหน้าหรือไม่ และเพื่อป้องกันการใช้ยาเกินขนาด (overdose) การตรวจวัดอุณหภูมิ ความดันโลหิต และการชั่งน้ำหนักเป็นขั้นตอนการคัดกรองเบื้องต้นที่สำคัญ นอกจากนี้ การตรวจม่านตาจะดำเนินการทุกครั้งก่อนรับเมทาโดนทุกวันจันทร์เพื่อให้มั่นใจว่าผู้รับบริการได้รับการดูแลอย่างปลอดภัย การดำเนินการนี้ยังรวมถึงการตรวจสอบว่าผู้ใช้เมทาโดนได้รับการดูแลร่วมกับการใช้ยาชนิดอื่นหรือไม่
การประเมินผลการใช้เมทาโดนและการให้บริการ
เพื่อให้มั่นใจว่าการให้บริการมีมาตรฐานและปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง การประเมินลักษณะการใช้เมทาโดนจะดำเนินการโดยการเข้าตรวจมาตรฐานจากโรงพยาบาลแม่ฟ้าหลวงและสำนักงานสาธารณสุขอำเภอแม่ฟ้าหลวง (สสจ.) ผลการประเมินจะนำมาปรับปรุงการดำเนินงานอย่างต่อเนื่อง ซึ่งรวมถึง:
- การปรับปรุงการให้บริการ: ปรับปรุงกระบวนการให้บริการเมทาโดนเพื่อให้เกิดความปลอดภัยและมีประสิทธิภาพมากขึ้น เช่น การให้คำแนะนำในการรับยาและการดูแลสุขภาพ นอกจากนี้ยังมีการตรวจสอบว่าผู้ใช้เมทาโดนได้รับการดูแลร่วมกับการใช้ยาชนิดอื่นหรือไม่
- การฝึกอบรมบุคลากร: บุคลากรจะได้รับการฝึกอบรมและพัฒนาทักษะอย่างต่อเนื่องเพื่อให้สามารถดูแลผู้ใช้เมทาโดนได้อย่างมีประสิทธิภาพ การฝึกอบรมนี้รวมถึงการให้ความรู้เกี่ยวกับการประเมินผู้ป่วยเบื้องต้น เช่น การตรวจม่านตา การวัดความดัน และการประเมินสัญญาณชีพอื่นๆ
มาตรฐานการให้บริการ
เพื่อให้มั่นใจว่าการให้บริการเมทาโดนมีมาตรฐานสูงสุด การประเมินจะเน้นไปที่หลายด้าน ได้แก่:
- ด้านบุคลากร: มีการแต่งตั้งผู้รับผิดชอบในการดำเนินงานที่มีความรู้ในเรื่องเมทาโดน การประเมินผู้ป่วย และการจัดทำแผนปฏิบัติการ
- ด้านสถานที่: มีห้องตรวจ ห้องประเมินผู้ป่วย และสถานที่เก็บยาและเวชภัณฑ์ที่เหมาะสม มีระบบป้องกันการสูญหายและความปลอดภัย
- ด้านการควบคุม: การควบคุมและการเบิกจ่ายเวชภัณฑ์มีบัญชีการควบคุมที่เป็นปัจจุบันและถูกต้อง
- ด้านวัสดุ อุปกรณ์ เอกสาร: มีอุปกรณ์การแพทย์ที่จำเป็นและเอกสารสำหรับการประเมินผู้ป่วย
- ด้านการบริการ: มีการตรวจประเมินผู้ป่วยและให้คำแนะนำในการรับเมทาโดนอย่างถูกต้องและปลอดภัย
ความร่วมมือระหว่างโรงพยาบาลแม่ฟ้าหลวงและองค์กร ค คน เป็นตัวอย่างที่ดีของการบูรณาการการทำงานเพื่อให้เกิดผลลัพธ์ที่ดีที่สุดสำหรับชุมชน ความสำเร็จนี้ไม่ได้มาเพียงแค่จากการทำงานของทีมงานเท่านั้น แต่ยังเป็นผลจากความร่วมมือและความเข้าใจที่ดีระหว่างชุมชนและองค์กรต่างๆ
เรื่องราวของศูนย์บริการสุขภาพสันติคีรีดอยแม่สลองเป็นแรงบันดาลใจในการสร้างความเปลี่ยนแปลงในสังคม ความร่วมมือและการบูรณาการการทำงานระหว่างภาครัฐและภาคประชาสังคมเป็นตัวอย่างที่ดีในการทำให้ชุมชนมีสุขภาพที่ดีขึ้น และเป็นการสร้างความหวังให้กับผู้ใช้ยาในการมีชีวิตที่ดีขึ้นและมีความสุข ในอนาคต เราหวังว่าจะมีการขยายการให้บริการในลักษณะนี้ไปยังชุมชนอื่นๆ ที่ต้องการการดูแลและสนับสนุน การทำงานร่วมกันอย่างมีประสิทธิภาพและการสร้างความเข้าใจระหว่างกันจะเป็นมาตรฐานสำคัญในการพัฒนาศูนย์บริการสุขภาพในชุมชนอื่นๆ ทั่วประเทศ ให้ทุกคนได้รับการดูแลและมีชีวิตที่ดีขึ้น ซึ่งกล่าวได้ว่าศูนย์บริการสุขภาพสันติคีรีดอยแม่สลองเป็นเครื่องพิสูจน์ถึงพลังของความร่วมมือและความตั้งใจที่จะสร้างความเปลี่ยนแปลงในสังคม เมื่อเราทำงานร่วมกัน เราสามารถสร้างความหวังและความเปลี่ยนแปลงที่แท้จริงได้ในสังคมไทย
